The Schachter-Singer Two-Factor Theory of Emotion (Lý thuyết cảm xúc hai nhân tố) của Schachter và Singer (1962), cho rằng cảm xúc được hình thành từ hai yếu tố kết hợp:
- (1) Sự kích hoạt sinh lý (physiological arousal)
- và (2) Sự gán nhãn nhận thức (cognitive labeling) cho kích hoạt đó.
(Nguồn: https://psu.pb.unizin.org/psych425/chapter/schachter-singer-two-factor-theory/)
Một số ví dụ của Two-Factor Theory of Emotion
- Ví dụ 1: Trong một cuộc phỏng vấn xin việc
Kích hoạt sinh lý: Tim đập nhanh, lòng bàn tay đổ mồ hôi khi chờ vào phòng phỏng vấn.
Gán nhãn nhận thức:
- Nếu bạn nghĩ: "Tôi đang hồi hộp vì đây là cơ hội lớn" thì bạn cảm thấy háo hức, phấn khích.
- Nếu bạn nghĩ: "Tôi lo lắng vì tôi sẽ thất bại" thì bạn cảm thấy lo âu, căng thẳng.
Như vậy, cùng một phản ứng cơ thể, nhưng cách diễn giải khác nhau tạo ra cảm xúc khác nhau.
- Ví dụ 2: Khi chơi tàu lượn siêu tốc
Kích hoạt sinh lý: Nhịp tim tăng mạnh, adrenaline tăng.
Gán nhãn nhận thức:
- Nếu bạn nghĩ: "Đây là trải nghiệm thú vị!" thì bạn cảm thấy vui sướng, phấn khích.
- Nếu bạn nghĩ: "Tàu lượn quá nguy hiểm, mình có thể bị thương!", thì bạn cảm thấy sợ hãi, hoảng loạn.
- Ví dụ 3: Khi xem một bộ phim kinh dị
Kích hoạt sinh lý: Run rẩy, tim đập mạnh, toát mồ hôi.
Gán nhãn nhận thức:
- Nếu bạn xem trong rạp chiếu phim với bạn bè, bạn có thể nghĩ: "Mình sợ, nhưng đây là trải nghiệm vui vẻ, an toàn." và bạn cảm thấy thích thú lẫn hồi hộp.
- Nếu bạn đang xem một mình ở nơi tối tăm, bạn có thể nghĩ: "Mình thực sự gặp nguy hiểm." và bạn cảm thấy hoảng sợ thật sự.
Như vậy, hoàn cảnh xã hội và nhận thức ảnh hưởng lớn đến cảm xúc cuối cùng.
(Nguồn: https://mrseplinibpsychologyclassblog.wordpress.com/2017/12/08/schachter-singer-1962/)
Tài liệu tham khảo:
- https://www.verywellmind.com/the-two-factor-theory-of-emotion-2795718
- https://www.simplypsychology.org/schachter-singer-theory.html
- https://psu.pb.unizin.org/psych425/chapter/schachter-singer-two-factor-theory/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét