Jung’s Theory of Personality (Mô hình phân loại của Jung) là một học thuyết tâm lý học do Carl Gustav Jung (1875–1961), một trong những nhà phân tâm học nổi tiếng nhất thế kỷ 20, phát triển. Thuyết này tập trung vào cấu trúc tâm lý con người và các kiểu tính cách (psychological types), từ đó tạo nền tảng cho các công cụ phân tích như MBTI sau này.
Các khái niệm cốt lõi trong thuyết tính cách của Jung
- Hệ thống tâm lý ba tầng
Jung cho rằng tâm lý con người không chỉ gồm ý thức, mà còn bao gồm các tầng sâu hơn:
- Ego (Bản ngã): Trung tâm của ý thức, nơi con người ý thức về bản thân.
- Personal unconscious (Vô thức cá nhân): Gồm các trải nghiệm bị lãng quên, kìm nén, hoặc chưa ý thức được.
- Collective unconscious (Vô thức tập thể): Một tầng sâu hơn, chứa các hình ảnh nguyên mẫu (archetypes) được chia sẻ phổ quát giữa loài người.
- Các nguyên mẫu (Archetypes)
Đây là những hình ảnh, biểu tượng phổ quát tồn tại trong vô thức tập thể, chẳng hạn:
- Persona: Mặt nạ xã hội mà ta thể hiện ra ngoài.
- Shadow: Phần bóng tối, những khía cạnh bị kìm nén hoặc không được chấp nhận.
- Anima/Animus: Yếu tố nữ tính trong nam giới (Anima) và yếu tố nam tính trong nữ giới (Animus).
- Self: Cái tôi trọn vẹn, đại diện cho sự thống nhất giữa ý thức và vô thức – mục tiêu tối hậu của sự phát triển cá nhân.
- Các thái cực tính cách – Nền tảng cho MBTI
Trong tác phẩm Psychological Types (1921), Jung đề xuất các hệ thống phân loại kiểu người dựa trên ba chiều chính:
- Hướng ngoại (Extraversion) – Hướng nội (Introversion): Người hướng ngoại tìm năng lượng từ thế giới bên ngoài; người hướng nội tìm năng lượng từ thế giới nội tâm.
- Chức năng nhận thức: Bao gồm Cảm giác (Sensing): Tập trung vào thông tin cụ thể, chi tiết từ giác quan. và Trực giác (Intuition): Tập trung vào khả năng liên tưởng, tưởng tượng và tổng quát hóa.
- Chức năng đánh giá: Bao gồm: Suy nghĩ (Thinking) - ra quyết định dựa trên lý trí, logic; và Cảm xúc (Feeling) - Ra quyết định dựa trên cảm xúc và giá trị cá nhân.
Sự kết hợp giữa hướng nội/hướng ngoại và các chức năng nhận thức – đánh giá đã tạo ra các kiểu tính cách khác nhau, là nền tảng để Isabel Briggs Myers phát triển bài trắc nghiệm MBTI.
Nguồn tham khảo
- https://www.simplypsychology.org/carl-jung.html
- https://www.verywellmind.com/jungs-theory-of-personality-learning-styles-2795160
- https://www.thesap.org.uk/articles-on-jungian-psychology-2/about-analysis-and-therapy/typology/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét