Lý thuyết kịch hoá còn được gọi là Lý thuyết về kiềm chế biểu cảm (Dramaturgical Model) được đề xuất bởi nhà xã hội học người Mỹ, Erving Goffman, trong tác phẩm nổi tiếng của ông "The Presentation of Self in Everyday Life" xuất bản năm 1959. Lý thuyết này mô tả cuộc sống xã hội như một loạt các màn kịch, nơi mỗi người đều là một diễn viên trên sân khấu của cuộc đời mình, cố gắng tạo ấn tượng tốt nhất cho khán giả xung quanh.
Luận điểm cơ bản của Goffman rất gần giống với quan điểm của đại văn hào Shakepeare “cả thế giới là một sân khấu mà trên đó những người đàn ông, đàn bà là những diễn viên”. Nói cách khác, toàn bộ xã hội là một tấn kịch khủng lồ với những diễn viên vừa đóng vai khán giả, vừa đóng vai nhân vật. Các diễn viên này có nhiệm vụ diễn tốt vai diễn của mình, tức là thực hiện tốt vai trò xã hội của họ
Goffman sử dụng khái niệm "sân khấu phía trước" (front stage) và "sân khấu phía sau" (back stage) để mô tả cách mọi người trình diễn các vai khác nhau trong đời sống xã hội. "Sân khấu phía trước" là nơi chúng ta hành động trước mắt công chúng và cố gắng thể hiện bản thân theo cách tốt nhất, trong khi "sân khấu phía sau" là nơi chúng ta có thể thư giãn và không cần duy trì hình ảnh của mình.
Ví dụ về Dramaturgical Model
- Phỏng vấn: Khi chuẩn bị tham dự một buổi phỏng vấn, chúng ta mặc trang phục trang trọng (đạo cụ biểu diễn) để trông trang trọng trước người quản lý tuyển dụng. Chúng ta cũng phải cư xử tốt nhất.
- Trong lớp học: một giáo sư đang giảng bài cho học sinh trung học ăn mặc chuyên nghiệp và cư xử một cách điềm tĩnh. Mục tiêu của ông, với tư cách là một diễn viên trên sân khấu, là tạo dựng lòng tin cho khán giả (học sinh) với tư cách là một người hướng dẫn đủ tiêu chuẩn.
- Phương tiện truyền thông xã hội: Người có ảnh hưởng trên Instagram và YouTube về ẩm thực tạo nội dung một cách chiến lược và chụp ảnh các món ăn được phục vụ tại các nhà hàng mà họ đến thăm. Họ muốn tăng và duy trì lượng người theo dõi bằng cách tạo ra hình ảnh của một người sành ăn (phía trước sân khấu). Ở nhà (hậu trường), họ cũng có thể đang ăn bơ trên bánh mì nướng.
- Dịch vụ khách hàng: Các nhân viên dịch vụ khách hàng cần đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ngay cả những nhu cầu vô lý nhất. Do đó, họ tỏ ra đồng cảm và hiểu biết về các sản phẩm/dịch vụ. Họ cũng tử tế thuyết phục khách hàng rằng nhu cầu của họ sẽ được giải quyết nhanh chóng và thỏa đáng.
- Khi ai đó gặp cha mẹ của bạn mình lần đầu tiên, họ muốn họ coi họ là 'người bạn đồng hành tốt' cho con cái của họ. Vì vậy, họ phải lịch sự và tuân thủ các quy tắc của gia đình.
- Khi chúng ta bắt đầu một công việc mới, chúng ta muốn tạo ấn tượng đầu tiên tốt đẹp với đồng nghiệp và người giám sát của mình. Vì vậy, chúng ta háo hức hoàn thành bất kỳ công việc nào được giao và không trì hoãn.
- Một bác sĩ nhi khoa luôn tuân theo một kịch bản tại nơi làm việc. Họ đeo nhiều mặt nạ khác nhau khi làm việc. Họ nói chuyện một cách bình tĩnh và lịch sự với cha mẹ của trẻ em. Nhưng họ rất vui tính và sử dụng vốn từ vựng đơn giản khi nói chuyện với trẻ em. Khi ở cùng đồng nghiệp, họ rất trang trọng và chuyên nghiệp.
- Ở nhà với gia đình hoặc những người bạn đáng tin cậy là một ví dụ tuyệt vời ở hậu trường. Đối với vai trò này, chúng ta không cần phải chuẩn bị. Chúng ta ở ngoài sân khấu, cảm thấy được chấp nhận và chúng ta có thể thư giãn và là chính mình.
Nguồn tham khảo:
- https://web.pdx.edu/~tothm/theory/Presentation%20of%20Self.htm
- https://thinhvuongvietnam.com/Content/nhan-dien-am-muu-cua-cac-the-luc-thu-dich-duoi-tiep-can-ly-thuyet-kich-hoa-cua-erving-goffman-62423
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét