Poverty traps (bẫy nghèo) là một khái niệm kinh tế - xã hội mô tả tình trạng mà các cá nhân, gia đình hoặc cộng đồng bị mắc kẹt trong một vòng luẩn quẩn của nghèo đói, và khó có thể thoát ra được chỉ bằng nỗ lực cá nhân hoặc gia đình. Đây là tình huống mà các yếu tố như thiếu nguồn lực, cơ hội kinh tế, và tiếp cận giáo dục, y tế khiến cho người nghèo không thể tích lũy được tài sản hoặc có sự phát triển cần thiết để thoát khỏi tình trạng nghèo đói.
Đặc điểm của bẫy nghèo:
- Thiếu vốn đầu tư:
Người nghèo thường không có đủ tiền bạc hoặc tài sản để đầu tư vào giáo dục, y tế, hoặc kinh doanh, điều này làm giảm khả năng cải thiện thu nhập và điều kiện sống.
- Thiếu tiếp cận cơ hội:
Các cộng đồng nghèo thường không có khả năng tiếp cận với các cơ hội kinh tế, thị trường lao động, và các dịch vụ công cộng như giáo dục, chăm sóc sức khỏe, và cơ sở hạ tầng.
- Vòng luẩn quẩn nghèo đói:
Nghèo đói dẫn đến việc không thể đầu tư vào các yếu tố cần thiết như dinh dưỡng, giáo dục, và y tế, từ đó lại làm giảm khả năng lao động, học tập và kiếm tiền, kéo dài tình trạng nghèo đói qua nhiều thế hệ.
- Môi trường kinh tế - xã hội bất lợi:
Sự thiếu thốn trong các yếu tố như cơ sở hạ tầng, môi trường chính trị không ổn định, tham nhũng, và thiên tai cũng có thể đẩy người dân vào bẫy nghèo.
Ví dụ về bẫy nghèo:
Nghèo đói về dinh dưỡng:
Trẻ em sinh ra trong gia đình nghèo thường thiếu dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển về thể chất và trí tuệ. Điều này làm giảm khả năng học tập và phát triển kỹ năng, khiến chúng gặp khó khăn trong việc kiếm việc làm tốt khi trưởng thành, và tiếp tục rơi vào nghèo đói.
Nghèo đói về giáo dục:
Gia đình không đủ tiền cho con đi học, dẫn đến trình độ học vấn thấp. Khi trưởng thành, họ gặp khó khăn trong việc kiếm việc làm có thu nhập cao, và không có khả năng đầu tư vào giáo dục cho thế hệ tiếp theo.
- Bẫy nghèo về dinh dưỡng:
Trẻ em sinh ra trong gia đình nghèo thường không được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết, dẫn đến suy dinh dưỡng và chậm phát triển. Điều này ảnh hưởng đến khả năng học tập và phát triển trí tuệ, từ đó làm giảm khả năng kiếm được việc làm tốt khi trưởng thành, và tiếp tục duy trì vòng luẩn quẩn nghèo đói.
Người lớn bị suy dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh liên quan đến dinh dưỡng thấp có thể không đủ sức khỏe để làm việc hiệu quả, từ đó làm giảm thu nhập và duy trì tình trạng nghèo đói.
- Bẫy nghèo về y tế:
Người nghèo không đủ khả năng chi trả cho các dịch vụ y tế cần thiết, dẫn đến việc bệnh tật kéo dài, không được chữa trị kịp thời. Bệnh tật ảnh hưởng đến khả năng lao động, từ đó làm giảm thu nhập và tiếp tục duy trì tình trạng nghèo. Các khu vực nghèo thường thiếu thốn cơ sở hạ tầng y tế và nhân viên y tế có trình độ, dẫn đến việc tiếp cận chăm sóc sức khỏe bị hạn chế, làm gia tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong.
- Bẫy nghèo về tài chính:
Người nghèo thường không có tài sản đảm bảo hoặc lịch sử tín dụng để vay vốn từ các ngân hàng chính thức. Điều này khiến họ không thể đầu tư vào kinh doanh hoặc đầu tư vào giáo dục, và không có cách nào để cải thiện thu nhập. Nếu người nghèo phải vay tiền từ các nguồn không chính thức với lãi suất cao, họ có thể bị mắc nợ và không có khả năng trả nợ, dẫn đến tình trạng nợ nần chồng chất và nghèo khó kéo dài.
- Bẫy nghèo về việc làm:
Người nghèo cũng không có điều kiện học tập hoặc đào tạo nghề, dẫn đến thiếu kỹ năng chuyên môn cần thiết để làm các công việc có thu nhập cao. Điều này khiến họ chỉ có thể làm các công việc phổ thông với thu nhập thấp. Khi mất việc, họ không có khoản tiết kiệm dự phòng, dễ dàng rơi vào tình trạng nghèo đói.
- Bẫy nghèo về môi trường:
Các cộng đồng nghèo thường sinh sống ở những khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai như lũ lụt, hạn hán, và biến đổi khí hậu. Thiên tai phá hủy mùa màng, nhà cửa và tài sản, khiến người dân không thể phục hồi và duy trì nghèo đói. Ngoài ra, sự thoái hóa đất đai và phá rừng làm giảm khả năng sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình nghèo, từ đó làm giảm thu nhập và duy trì tình trạng nghèo.
- Bẫy nghèo về cơ sở hạ tầng:
Các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa thường thiếu cơ sở hạ tầng như đường xá, điện, nước, và internet, làm giảm cơ hội phát triển kinh tế và giáo dục cho người dân. Cũng có nhiều trường hợp người nghèo sống ở các khu vực có chi phí sinh hoạt cao (đô thị lớn) nhưng lại sống trong những khu khó khăn về cơ sở hạ tầng, bản thân học khó có khả năng kiếm được việc làm tốt hoặc tiếp cận các dịch vụ xã hội, dẫn đến vòng luẩn quẩn của nghèo đói.
Nguồn tham khảo
- https://www.investopedia.com/terms/p/poverty-trap.asp
- https://documents1.worldbank.org/curated/en/915281468330944384/pdf/WPS6835.pdf
- https://inequality.stanford.edu/sites/default/files/Pathways_Winter2019_Poverty-Traps.pdf
- https://www.un.org/development/desa/dspd/wp-content/uploads/sites/22/2019/02/Spatial-poverty-traps-by-Kate-Bird.pdf
- https://www.economicsdiscussion.net/poverty/3-major-causes-of-vicious-circle-of-poverty-with-diagram/4592
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét