Yankee Auction là một hình thức đấu giá đa đơn vị (multi-unit auction), trong đó nhiều đơn vị của cùng một loại hàng hóa được bán đồng thời. Người mua đưa ra giá thầu cho số lượng họ mong muốn; những người đặt giá cao nhất sẽ thắng cho đến khi toàn bộ số lượng hàng được phân bổ hết.
Điểm đặc biệt quan trọng của Yankee Auction là cơ chế pay-as-bid: mỗi người thắng cuộc phải trả đúng mức giá mà họ đặt, không phải một mức giá chung cho tất cả.
Vì vậy, Yankee Auction còn được gọi là đấu giá phân biệt giá (discriminatory-price auction).
Cơ chế hoạt động của Yankee Auction
Một Yankee Auction điển hình diễn ra theo trình tự sau:
-
Người bán công bố số lượng hàng hóa cần bán.
-
Người mua nộp giá thầu, gồm mức giá và số lượng mong muốn.
-
Tất cả giá thầu được xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp.
-
Hệ thống phân bổ hàng hóa từ giá cao nhất đến thấp dần cho đến khi hết số lượng.
-
Mỗi người thắng cuộc phải trả mức giá đúng như họ đã đặt cho số lượng họ nhận được.
Ví dụ minh họa đơn giản:
Người bán có 10 đơn vị hàng hóa.
Người mua | Giá đặt | Số lượng | Kết quả |
|---|---|---|---|
A | 100 | 5 | Thắng 5 đơn vị, giá 100 |
B | 95 | 3 | Thắng 3 đơn vị, giá 95 |
C | 90 | 4 | Thắng 2 đơn vị, giá 90 |
D | 85 | 2 | Không thắng |
Mỗi người thắng trả mức giá khác nhau dựa trên chính giá họ đặt.
Đặc điểm chiến lược trong Yankee Auction
- Đặt giá chiến lược (Bid shading)
Vì người thắng trả đúng mức giá họ đặt, họ thường có xu hướng đặt giá thấp hơn giá trị thực để tránh trả quá cao. Điều này dẫn đến chiến lược đặt giá thận trọng, đặc biệt khi người mua không biết rõ chiến lược của đối thủ.
- Vai trò của thông tin
Trong Yankee Auction, người mua thường không biết giá thầu của những người khác, nên phải cân nhắc rủi ro về thông tin. Điều này khiến họ có thể đặt giá thấp hơn giá trị thật, làm giảm doanh thu tiềm năng của người bán trong một số trường hợp.
- Cạnh tranh theo thứ tự giá
Những người muốn mua số lượng lớn thường phải đặt giá cao hơn để đảm bảo chiến thắng, tạo động lực cạnh tranh mạnh mẽ ở phần đầu của bảng giá thầu.
Ưu điểm của Yankee Auction
-
Đơn giản, dễ triển khai: chỉ cần thu giá thầu và phân bổ theo thứ tự giá.
Phù hợp cho thị trường có số lượng hàng hóa lớn như trái phiếu, điện năng, hàng hóa công nghiệp.
-
Tạo cạnh tranh mạnh giữa người mua, đặc biệt khi họ cần số lượng lớn.
-
Linh hoạt: có thể bổ sung các quy định như giới hạn số lượng tối đa, điều kiện kỹ thuật hoặc yêu cầu năng lực.
Hạn chế của Yankee Auction
-
Người mua có xu hướng đặt giá thấp hơn (bid shading), có thể làm giảm doanh thu cho người bán.
Chiến lược đặt giá phức tạp hơn so với các đấu giá khuyến khích trung thực như Vickrey Auction.
-
Không đảm bảo hiệu quả phân bổ tối ưu trong mọi trường hợp do sự khác biệt giữa giá trị thật và giá đặt.
-
Dễ bị thao túng trong các thị trường nhỏ nếu người mua thông đồng.
Ứng dụng thực tiễn
Yankee Auction được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
-
Đấu thầu trái phiếu chính phủ, đặc biệt trong các phiên pay-as-bid.
-
Thị trường điện năng và khí đốt, nơi các nhà vận hành hệ thống mua hoặc bán nhiều đơn vị công suất hoặc năng lượng.
-
Đấu giá nông sản và hàng hóa công nghiệp theo lô lớn.
-
Đấu giá trực tuyến đa đơn vị, nơi nền tảng bán nhiều sản phẩm giống nhau cùng lúc.
-
Bán cổ phần hoặc tài sản tài chính theo nhiều đơn vị.
Nguồn tham khảo
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/9781119205098.app4
- https://salasarauction.com/services-details/yankee-auction
