Sandbox

Thuật ngữ "sandbox" trong bối cảnh công nghệ được dùng để chỉ một môi trường thử nghiệm an toàn, trong đó các phần mềm, chương trình, hoặc công nghệ mới có thể được triển khai và kiểm tra mà không ảnh hưởng đến hệ thống hoạt động chính. Sandbox cung cấp một khu vực cô lập, nơi các nhà phát triển có thể kiểm tra các tính năng mới, tìm lỗi và tối ưu hóa sản phẩm trước khi chúng được tung ra thị trường chính thức.

(Nguồn: https://enterprisemonkey.com.au/sites/default/files/modern-infographic-made-with-postermywall-1-1-1.jpg)

• Trong lĩnh vực phát triển phần mềm, sandbox là một môi trường phát triển riêng biệt nơi các nhà phát triển có thể thử nghiệm và gỡ lỗi code mà không làm ảnh hưởng đến dữ liệu sản xuất hoặc hệ thống hoạt động hiện tại. Sandbox giúp đảm bảo rằng bất kỳ sự cố nào xảy ra trong quá trình thử nghiệm sẽ không gây hại cho môi trường sản xuất.
• Trong an ninh mạng, sandbox được sử dụng như một công cụ để chạy và phân tích phần mềm độc hại trong một môi trường kiểm soát, giúp các chuyên gia bảo mật có thể nghiên cứu hành vi của phần mềm độc hại mà không gây rủi ro cho hệ thống thật.
• Trong AI và máy học, sandbox là một môi trường thử nghiệm nơi các mô hình và thuật toán có thể được đào tạo và tinh chỉnh mà không làm ảnh hưởng đến dữ liệu hoặc hệ thống sản xuất. Điều này giúp các nhà khoa học dữ liệu kiểm tra và điều chỉnh các mô hình một cách an toàn trước khi áp dụng chúng vào ứng dụng thực tế.
• Sandbox cũng được sử dụng trong chính sách công nghệ và quản lý, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và fintech. Trong môi trường này, sandbox pháp lý cho phép các doanh nghiệp fintech thử nghiệm sản phẩm và dịch vụ tài chính trong một khung pháp lý tạm thời và được kiểm soát để đánh giá mức độ an toàn và hiệu quả trước khi chính sách và quy định được chính thức hóa.
• Sandbox cũng được sử dụng trong giáo dục và nghiên cứu như một môi trường thực hành, nơi sinh viên và các nhà nghiên cứu có thể thử nghiệm các lý thuyết và ý tưởng mà không gặp phải rủi ro hay hậu quả nào.
• Các công ty viễn thông sử dụng sandbox để thử nghiệm các công nghệ mạng mới, như 5G và các dịch vụ dựa trên mạng, trước khi triển khai chúng trên quy mô lớn.
• Sandbox cho phép các nhà khoa học và bác sĩ thử nghiệm các phương pháp điều trị mới và công nghệ y tế mà không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân.
• Sandbox được sử dụng để thử nghiệm các chính sách mới và mô hình quản lý trong môi trường kiểm soát, cho phép đánh giá hiệu quả và tác động trước khi thực thi rộng rãi.

(Nguồn: https://enterprisemonkey.com.au/sandbox-environment-a-complete-guide/)

Nguồn tham khảo:

• https://www.techtarget.com/searchsecurity/definition/sandbox
• https://www.proofpoint.com/us/threat-reference/sandbox
• https://enterprisemonkey.com.au/sandbox-environment-a-complete-guide/

Computational geography

 Computational geography - Địa lý tính toán là một lĩnh vực nghiên cứu liên ngành tích hợp các kỹ thuật từ khoa học máy tính, toán học và thống kê để giải quyết các vấn đề phức tạp trong khoa học địa lý. Bằng cách sử dụng các mô hình tính toán và phân tích dữ liệu lớn, địa lý tính toán giúp chúng ta hiểu sâu hơn về các mô hình không gian, xu hướng địa lý và quá trình định hình bề mặt trái đất cũng như các tương tác xã hội trong không gian địa lý.

(Nguồn: https://gistbok-ltb.ucgis.org/24/concept/7277)

Một số hướng nghiên cứu của Computational geography:

•  Phát triển và sử dụng Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) để thu thập, lưu trữ, truy vấn, phân tích và hiển thị dữ liệu không gian. GIS là công cụ cơ bản trong địa lý tính toán, hỗ trợ quyết định trong quản lý tài nguyên, hoạch định đô thị, và bảo tồn;
• Mô phỏng và dự đoán các hiện tượng như lũ lụt, bão và động đất để chuẩn bị và phản ứng kịp thời;
• Nghiên cứu các mô hình không gian của các hiện tượng tự nhiên và nhân tạo trên bề mặt trái đất. Điều này bao gồm phân tích sự phân bố của dân cư, các loại đất đai, và các yếu tố môi trường;
• Tạo các mô hình toán học và máy tính để mô phỏng các quá trình địa lý và môi trường như thời tiết, dòng chảy của nước, sự phát triển đô thị, và sự lan truyền của các dịch bệnh;
• Nghiên cứu và phát triển các thuật toán để phân tích mạng đường giao thông, lập kế hoạch lộ trình và tối ưu hóa lộ trình. Điều này bao gồm cả việc nghiên cứu các mạng giao thông đô thị và mạng giao thông vùng;
• Sử dụng dữ liệu từ cảm biến từ xa và vệ tinh để phân tích các biến đổi môi trường, theo dõi thay đổi sử dụng đất và quản lý thiên tai;
• Phát triển các ứng dụng thương mại dựa trên địa lý như các hệ thống định vị, ứng dụng di động dựa trên địa điểm, và các dịch vụ phân tích thị trường.

Nguồn tham khảo:

• https://environment.leeds.ac.uk/geography-research/doc/research-highlights-1
• https://www.sciencedirect.com/topics/social-sciences/geocomputation 

Rule of 100

 "Quy tắc 100" là một nguyên tắc hấp dẫn nhấn mạnh tác động của việc luyện tập chuyên biệt, nhất quán theo thời gian. Quy tắc này dựa trên ý tưởng rằng chỉ cần dành ra một khoảng thời gian tương đối nhỏ nhưng tập trung—cụ thể là 18 phút mỗi ngày—cho một lĩnh vực duy nhất có thể cải thiện đáng kể kỹ năng và hiệu quả của một người, có thể đưa họ vào nhóm 5% người giỏi nhất trên toàn cầu trong lĩnh vực đó.

(Nguồn: https://www.linkedin.com/posts/crystalgrave_ruleof100-18minutesaday-rulesofsuccess-activity-7074470572910411776-OXqW)

Luyện tập hàng ngày:

• Quy tắc nhấn mạnh sự nhất quán hơn là cường độ. Bằng cách luyện tập 18 phút mỗi ngày, cá nhân có thể tạo ra một thói quen bền vững theo thời gian mà không làm cho lịch trình hàng ngày bị quá tải.

Luyện tập chuyên biệt:

• Đây không chỉ là luyện tập lặp đi lặp lại mà là luyện tập chuyên biệt, một cách luyện tập có cấu trúc và mục đích rõ ràng hơn. Nó bao gồm việc thiết lập mục tiêu cụ thể, nhận phản hồi ngay lập tức, và tập trung vào kỹ thuật và các lĩnh vực cần cải thiện.

Luyện tập chuyên sâu:

• Quy tắc đề xuất dành 18 phút này cho một lĩnh vực duy nhất. Lý do là việc phân tán nỗ lực quá nhiều vào nhiều hoạt động có thể làm loãng hiệu quả của việc luyện tập. Tập trung vào một kỹ năng cho phép học sâu và cải thiện đáng kể hơn.

Cam kết lâu dài:

• Mặc dù 18 phút có vẻ là ít, nhưng hiệu ứng tích lũy qua tuần, tháng và năm có thể rất sâu sắc. Điều quan trọng là duy trì thói quen này một cách nhất quán trong thời gian dài để hoàn toàn nhận thấy được lợi ích của nó.

Có thể thấy rằng The Rule of 100 dựa trên nguyên tắc luyện tập thường xuyên, có mục đích dẫn đến sự cải thiện liên tục và tinh chỉnh kỹ năng. Việc chia nhỏ luyện tập thành các phiên hàng ngày 18 phút làm cho quá trình này dễ quản lý và ít đáng sợ hơn. Theo thời gian, việc luyện tập cống hiến này có thể nâng cá nhân lên mức độ thành thạo cao, có thể đưa họ thành chuyên gia trong lĩnh vực được chọn.

Nguồn tham khảo

• https://www.timeequipment.com/how-18-minutes-can-change-everything/

Carbon credit

Tín chỉ carbon là một đơn vị đo lường được dùng để biểu thị việc giảm một tấn khí thải carbon dioxide hoặc một lượng tương đương của các khí nhà kính khác.

(Nguồn: https://energytracker.asia/what-are-carbon-credits-and-how-do-they-work/)

Thị trường tín chỉ carbon được bắt nguồn từ Nghị định thư Kyoto của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, được thông qua vào năm 1997. Theo Nghị định thư Kyoto, các quốc gia có dư thừa quyền phát thải được bán cho hoặc mua từ các quôc gia phát thải nhiều hơn hoặc ít hơn mục tiêu cam kết. Từ đó, trên thế giới xuất hiện loại hàng hóa mới là các chứng chỉ giảm/hấp thụ phát thải khí nhà kính. 

(Nguồn: https://offsel.net/media-en/co2-reduction/carbon-credits/)

Có hai loại thị trường chính là:

• Thị trường carbon bắt buộc (mandatory carbon market): là thị trường mà các hoạt động mua bán quyền phát thải carbon được điều chỉnh bởi các luật lệ và cam kết quốc tế hoặc quốc gia nhằm đạt được các mục tiêu giảm thải khí nhà kính cụ thể. Thị trường này thường là một phần của các chính sách "cap and trade" mà chính phủ hoặc các cơ quan quản lý quốc tế áp đặt. Hệ thống "cap and trade" là một cơ chế chính sách môi trường được thiết kế để kiểm soát ô nhiễm bằng cách thiết lập giới hạn (cap) cho tổng lượng phát thải được phép của các chất ô nhiễm nhất định và cho phép thị trường xác định giá của những phát thải đó thông qua việc mua bán quyền phát thải (trade). Trong khuôn khổ này, các công ty hoặc các ngành công nghiệp nhất định được yêu cầu giữ lượng phát thải của họ trong giới hạn cho phép hoặc mua quyền phát thải từ các công ty khác nếu họ không thể đáp ứng mục tiêu giảm thải thông qua cải tiến hiệu quả hoặc công nghệ.

(Nguồn: https://kba.ai/carbon-credits-and-blockchain-technology/)

• Thị trường carbon tự nguyện (voluntary carbon market) là thị trường mà các tổ chức, công ty, và cá nhân có thể mua tín chỉ carbon trên cơ sở tự nguyện để trung hòa lượng khí thải của mình hoặc để đáp ứng các mục tiêu về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) hoặc các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Các tín chỉ này thường được tạo ra từ các dự án giảm thải khí nhà kính, như trồng rừng, tái tạo năng lượng, hoặc các dự án giảm thiểu khí metan. Các thị trường này không được điều tiết bởi bất kỳ cơ quan chính phủ nào và thường được điều hành bởi các tổ chức phi chính phủ hoặc các công ty tư nhân.

Nguồn tham khảo

• https://knacert.com.vn/blogs/tin-tuc/tin-chi-carbon-o-viet-nam-va-tiem-nang-cua-thi-truong-carbon
• https://dangcongsan.vn/xay-dung-xa-hoi-an-toan-truoc-thien-tai/tin-chi-carbon-va-loi-ich-cua-thi-truong-tin-chi-carbon-662025.html
• https://vnexpress.net/tin-chi-carbon-la-gi-4795057.html

Tra cứu danh mục tạp chí quốc tế

 Danh mục tạp chí Web of Science - ISI

Ba danh mục trọng tâm (flagship) của WoS-ISI chỉ bao gồm:

• SCIE/SCI  (Science Citation Index Expanded/Science Citation Index)
• SSCI (Social Science Citation Index)
• AHCI (Arts & Humanities Citation Index)

Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục SCIE/SCI, SSCI, AHCI, ESCI hay không, nhà khoa học có thể vào link http://mjl.clarivate.com/  và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc

số P-ISSN của tạp chí.

Danh mục tạp chí Scopus

Scopus được xây dựng từ tháng 11 năm 2004 và thuộc sở hữu của Nhà xuất bản Elsevier (Hà Lan). Người dùng có thể truy cập đường dẫn https://www.scopus.com/sources và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí.

Danh mục tạp chí ABS

ABS Rankings (từ 2015 trở đi còn được gọi là AJG Rankings) là một bảng xếp hạng chất lượng các tạp chí, được công bố hàng năm bởi Hiệp hội các trường đại học Kinh doanh (Chartered Association of Business Schools). ABS/AJG có 4 hạng là 4, 3, 2, 1. Các tạp chí có hạng 4 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng 3, 2, và cuối cùng là hạng 1. Đặc biệt, trong mỗi lĩnh vực, có một vài tạp chí đạt hạng 4* là các tạp chí hàng đầu thế giới về lĩnh vực đó.

Đường dẫn: https://charteredabs.org/academic-journal-guide-2018-view/ 

Danh mục tạp chí ABDC

ABDC Journal Quality List là danh mục các tạp chí chất lượng của Hội đồng Trưởng khoa Kinh doanh các trường đại học Úc (Australian Business Deans Council). ABDC có 4 hạng: A*, A, B, C. Các tạp chí có hạng A* sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng A, B, và cuối cùng là C.

Đường dẫn: https://abdc.edu.au/news-publications/

Kiểm tra thứ hạng SJR của các tạp chí quốc tế 

Nhóm nghiên cứu SCImago (SCImago Research Group) xây dựng chỉ số SCImago Journal Rank (SJR) nhằm đo lường mức độ uy tín của các tạp chí khoa học. Scimago Journal Rank có 4 hạng Quartile: Q1, Q2, Q3, Q4. Các tạp chí thuộc Q1 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí thuộc Q2, Q3, và cuối cùng là Q4. 

Đường dẫn: https://www.scimagojr.com/index.php

Nguồn tham khảo:

• https://khoahoc.neu.edu.vn/vi/link-tra-cuu-cac-tap-chi-co-uy-tin/link-tra-cuu-cac-tap-chi-co-uy-tin
• https://khoahoc.neu.edu.vn/vi/bieu-mau/huong-dan-tra-cuu-cac-tap-chi-quoc-te

Crop Diversity

Crop diversity (đa dạng cây trồng) là thuật ngữ chỉ sự đa dạng về các loài cây trồng và giống cây trồng trong một hệ thống nông nghiệp. Điều này bao gồm không chỉ các loại cây trồng khác nhau (như lúa, ngô, đậu, khoai) mà còn cả sự đa dạng về các giống cây trồng trong cùng một loài (như các giống lúa khác nhau hoặc các giống ngô khác nhau).

(Nguồn: https://www.inrae.fr/en/news/crop-diversification-enhances-yields-biodiversity-and-ecosystem-services)

Các từ khóa liên quan đến crop diversity

Agrobiodiversity: Đa dạng sinh học nông nghiệp

Landrace: Giống địa phương

Genetic diversity: Đa dạng di truyền

Seed bank: Ngân hàng hạt giống

Heirloom varieties: Giống cây trồng cổ truyền

Plant breeding: Lai tạo giống cây trồng

Polyculture: Đa canh (trồng nhiều loại cây trên cùng một khu vực)

Monoculture: Độc canh (trồng một loại cây trên một khu vực lớn)

Intercropping: Xen canh (trồng xen các loại cây trồng khác nhau)

Crop rotation: Luân canh cây trồng

Agroecology: Sinh thái nông nghiệp

Crop wild relatives: Các loài cây trồng hoang dã liên quan

Open-pollinated varieties: Các giống cây thụ phấn tự do

Hybrid varieties: Các giống lai

Crop adaptation: Sự thích nghi của cây trồng

Traditional farming practices: Các thực hành canh tác truyền thống

Biological control: Kiểm soát sinh học

Pest-resistant varieties: Các giống cây trồng kháng sâu bệnh

Drought-tolerant crops: Cây trồng chịu hạn

Nutrient-rich crops: Cây trồng giàu dinh dưỡng

Sustainable agriculture: Nông nghiệp bền vững

Resilient crops: Cây trồng có khả năng chống chịu

Cover crops: Cây phủ đất (cây trồng để che phủ và bảo vệ đất)

Soil fertility: Độ phì nhiêu của đất

Conservation agriculture: Nông nghiệp bảo tồn

Seed sovereignty: Chủ quyền hạt giống

In situ conservation: Bảo tồn tại chỗ (bảo tồn ngay tại khu vực cây trồng đang sống)

Ex situ conservation: Bảo tồn ngoài tự nhiên (bảo tồn ở nơi khác như trong ngân hàng hạt giống)

Participatory plant breeding: Lai tạo giống cây trồng có sự tham gia của cộng đồng

Agroforestry: Nông lâm kết hợp

Integrated pest management (IPM): Quản lý dịch hại tổng hợp

Soil erosion control: Kiểm soát xói mòn đất

Sustainable intensification: Tăng năng suất nông nghiệp một cách bền vững

Ecological intensification: Tăng cường sinh thái

Climate-smart agriculture: Nông nghiệp thông minh với khí hậu

Farmer-managed natural regeneration (FMNR): Tái sinh tự nhiên do nông dân quản lý

Biodiversity hotspots: Điểm nóng đa dạng sinh học

Domesticated crops: Cây trồng đã thuần hóa

Gene pool: Quỹ gen

Nutrient cycling: Chu trình dinh dưỡng

Agroecosystem: Hệ sinh thái nông nghiệp

Soil health: Sức khỏe đất

Food security: An ninh lương thực

Ecosystem services: Dịch vụ hệ sinh thái

Seed exchange: Trao đổi hạt giống

Smallholder farming: Nông nghiệp quy mô nhỏ

Perennial crops: Cây trồng lâu năm

Cereal crops: Cây lương thực (như lúa, ngô, lúa mì)

Leguminous crops: Cây họ đậu (như đậu nành, đậu phộng)

Root and tuber crops: Cây củ và rễ (như khoai tây, sắn, khoai lang)

Cash crops: Cây trồng thương phẩm (như cà phê, cao su)

Crop resilience: Khả năng chống chịu của cây trồng

Seed diversity: Đa dạng hạt giống

Conventional farming: Canh tác truyền thống

Agroclimatic zones: Vùng khí hậu nông nghiệp

Crop domestication: Thuần hóa cây trồng

Farmer seed systems: Hệ thống hạt giống của nông dân

Seed policy: Chính sách hạt giống

Plant genetic resources: Nguồn gen thực vật

Biocultural diversity: Đa dạng sinh học văn hóa

(Nguồn: https://fsii.in/wp-content/uploads/2023/01/fsiicr.jpeg)

 

Nguồn tham khảo

•  https://fsii.in/crop-diversity-and-nutrition/
• https://www.interesjournals.org/articles/crop-diversity-a-review-of-its-importance-conservation-and-challenges-100209.html 
• https://www.foodunfolded.com/article/crop-diversity-why-it-matters

• https://extension.unr.edu/publication.aspx?PubID=3816 

 

 

 

Water harvesting

Water harvesting, hay còn gọi là rainwater harvesting, là quá trình thu thập và lưu trữ nước mưa từ các bề mặt như mái nhà, mặt đất hoặc các vùng đất trống để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như sinh hoạt, tưới tiêu và bổ sung nguồn nước ngầm. Đây là một phương pháp cổ xưa nhưng lại rất hiệu quả và bền vững, đặc biệt ở những khu vực có lượng mưa thất thường hoặc thường xuyên đối mặt với hạn hán.

(Nguồn: https://www.granddesignsmagazine.com/self-build/rainwater-harvesting-the-pros-and-cons/)

Lợi ich của water harvesting

• Thu gom nước mưa giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nước công cộng, đặc biệt là trong mùa khô hoặc ở những khu vực bị hạn hán. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nước mà còn giảm chi phí hóa đơn nước hàng tháng.
• Việc thu gom và lưu trữ nước mưa giúp giảm áp lực lên hệ thống thoát nước, hạn chế nguy cơ lũ lụt và xói mòn đất, đặc biệt ở các khu vực đô thị và nông thôn.
• Nước mưa được thu gom và thấm vào lòng đất sẽ giúp bổ sung nguồn nước ngầm, duy trì mực nước và cải thiện chất lượng nước trong các khu vực bị suy giảm nguồn nước.
• Ở các vùng nông thôn, nước mưa có thể được sử dụng để tưới tiêu, giúp duy trì sản xuất nông nghiệp trong mùa khô và tăng năng suất cây trồng.
• Thu gom nước mưa giúp giảm thiểu lượng nước thải và hạn chế sự suy thoái của các nguồn nước tự nhiên, góp phần bảo vệ môi trường và duy trì sự đa dạng sinh học.

Các hình thức water harvesting phổ biến

• Hứng nước mưa từ mái nhà:

Đây là phương pháp đơn giản và phổ biến nhất, trong đó nước mưa từ mái nhà được thu thập thông qua hệ thống máng xối và ống dẫn, sau đó được lưu trữ trong các bể chứa để sử dụng cho tưới cây, rửa xe hoặc các mục đích sinh hoạt khác.

• Thu gom nước mặt:

Nước mưa được thu gom từ mặt đất, sân vườn hoặc các khu vực trũng và được lưu trữ trong các ao, hồ chứa để sử dụng trong sản xuất nông nghiệp hoặc bổ sung nước ngầm.

• Hố thấm và giếng thấm:

Các hố thấm hoặc giếng thấm được xây dựng để nước mưa có thể thấm vào lòng đất, bổ sung cho nguồn nước ngầm và giảm nguy cơ lũ lụt.

• Đê chắn và bể chứa:

Được xây dựng để chặn dòng chảy của nước mưa trong các thung lũng hoặc khu vực trũng, tạo ra các bể chứa nước tự nhiên, giúp tích trữ nước cho mùa khô.

(Nguồn: https://www.linkedin.com/pulse/rainwater-harvesting-your-key-water-conservation-summer)

Nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang áp dụng rộng rãi các kỹ thuật thu gom nước mưa như một biện pháp bền vững để đối phó với tình trạng khan hiếm nước như Ấn Độ, Úc, các nước châu Phi... Các làng mạc ở Rajasthan ở Ân Độ đã sử dụng hệ thống Johad - các hồ chứa nước mưa truyền thống để lưu trữ và quản lý nước mưa, giúp cải thiện mực nước ngầm và duy trì sản xuất nông nghiệp. Còn ở Úc, nhiều ngôi nhà trong các thành phố lớn như Melbourne, được trang bị hệ thống thu gom nước mưa từ mái nhà để sử dụng cho các mục đích không uống, giúp tiết kiệm nước và giảm tải cho hệ thống cấp nước công cộng. Nam Phi: Ở các vùng khô hạn, các cộng đồng vùng khô hạn đã áp dụng kỹ thuật thu gom nước mưa để đảm bảo nguồn nước cho tưới tiêu và sinh hoạt trong mùa khô hạn.

Nguồn tham khảo

• https://www.harvestingrainwater.com/water-harvesting/
• https://byjus.com/biology/rainwater-harvesting/
• https://www.premiertechaqua.com/en-ie/rainwater/rainwater-harvesting-worth-it