Material footprint (dấu chân vật liệu) là một chỉ số đo lường tổng lượng tài nguyên thiên nhiên được sử dụng để sản xuất hàng hóa và dịch vụ tiêu thụ bởi một quốc gia, khu vực hoặc cá nhân. Nó cung cấp một cái nhìn toàn diện về tác động môi trường của hoạt động sản xuất và tiêu dùng, tính toán dựa trên khối lượng vật liệu thô bị khai thác hoặc thu hoạch từ môi trường.
Dấu chân vật liệu (MF) có thể được tính toán trên quy mô địa phương, khu vực, quốc gia hoặc thậm chí là toàn cầu. Các chỉ số để đo lường Material Footprint (dấu chân vật liệu) thường bao gồm các loại vật liệu khác nhau mà quá trình sản xuất và tiêu dùng của một quốc gia sử dụng. Cụ thể, những chỉ số này được phân loại theo loại vật liệu và đo lường dựa trên khối lượng. Dưới đây là các loại vật liệu chính thường được xét đến khi tính toán dấu chân vật liệu:
Sinh khối: Bao gồm tất cả các sản phẩm sinh học có nguồn gốc từ thực vật và động vật, được sử dụng trong lĩnh vực thực phẩm, năng lượng (ví dụ, sinh khối để sản xuất năng lượng) và các sản phẩm phi thực phẩm khác (ví dụ, gỗ, giấy).
Nhiên liệu hóa thạch: Bao gồm tất cả các loại nhiên liệu như than đá, dầu mỏ và khí tự nhiên. Chỉ số này tính toán lượng nhiên liệu hóa thạch được khai thác để sử dụng trong sản xuất năng lượng và các quá trình công nghiệp.
Kim loại: Đo lường khối lượng các kim loại như sắt, đồng, nhôm, và các kim loại khác được sử dụng trong sản xuất. Kim loại là thành phần quan trọng trong xây dựng và các ngành công nghiệp như sản xuất xe hơi, điện tử.
Khoáng sản không kim loại: Bao gồm các loại khoáng sản như đá, cát, đất sét và các khoáng sản khác được sử dụng chủ yếu trong xây dựng và sản xuất vật liệu công nghiệp.
Các chỉ số này thường được thống kê và báo cáo dưới dạng tổng khối lượng vật liệu tiêu thụ hoặc tính toán per capita để phản ánh mức độ sử dụng vật liệu trên đầu người. Dấu chân vật liệu giúp đánh giá bức tranh toàn cảnh về tác động môi trường của các hoạt động kinh tế, qua đó hỗ trợ trong việc phát triển các chính sách nhằm giảm thiểu sử dụng tài nguyên và nâng cao hiệu quả trong sử dụng vật liệu. Các tổ chức quốc tế như Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) và Ngân hàng Thế giới thường xuyên sử dụng các chỉ số này để phân tích và báo cáo về tình trạng sử dụng tài nguyên toàn cầu.
Material footprint giúp xác định áp lực mà các hoạt động kinh tế đặt lên tài nguyên thiên nhiên và hệ thống sinh thái, từ đó hỗ trợ việc hoạch định các chính sách bền vững hơn.
Tài liệu tham khảo
- https://unstats.un.org/sdgs/report/2019/goal-12/#:~:text=%E2%80%9CMaterial%20footprint%E2%80%9D%20refers%20to%20the,to%20meet%20final%20consumption%20demands.
- https://multidimension.ro/en/services-2/ecological-footprint-ef/material-footprint-mf/
- https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1220362110
